Konopie najczęściej kojarzą się nam z przyjemnym, często odurzającym zapachem, za który odpowiadają terpeny. Ostry charakterystyczny aromat konopi, obecny w świeżych liściach, kwiatach czy suszu konopnym jest właśnie zasługą terpenów, które obok kannabinoidów obficie występują w konopiach siewnych.
Czym są terpeny?
Jeśli chodzi o budowę, terpeny to organiczne związki wodorowe o wzorze ogólnym (C5H8)n. Są produkowane w tzw. trichomach (specjalnych włoskach pokrywających powierzchnię rośliny), znajdujących się na kwiatach konopi i liściach bezpośrednio przylegających do nich.
Terpeny w konopiach
Konopie jako jedna z niewielu znanych nam roślin obfituje w terpeny. Naukowcy rozróżniają ponad 100 rodzajów, a każdy szczep konopi charakteryzuje się unikalnym składem i stężeniem terpenów.
Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze terpeny znajdujące się w konopiach oraz ich właściwości.
Mircen
Z ziemistym, goździkowym i piżmowym aromatem, mircen jest terpenem najobficiej występującym w konopiach siewnych.
Wiele badań wykazało, że związek ten działa jako środek rozluźniający mięśnie1, a jego uspakajające i relaksujące działanie sprawia, że jest on idealny w leczeniu bezsenności i bólu2. Jest również znany jako antybiotyk, silny środek przeciwbólowy oraz przeciwzapalny3. Mircen blokuje działanie cytochromu i innych mutagennych czynników rakotwórczych2, a badania sugerują, że może być pomocny w zapobieganiu chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Aromat: ziemisty, piżmowy
Występowanie: piżmo, goździki, eukaliptus, chmiel, trawa cytrynowa, mango, tymianek
Limonen
Limonen jest naturalnym środkiem owadobójczym, którego rośliny używają do odstraszania drapieżników. Przez dziesięciolecia stosowano go głównie w produkcji żywności i perfum, obecnie jest najlepiej znany jako podstawowy składnik aktywny domowych środków czyszczących, odświeżaczy powietrza, kosmetyków i środków higieny osobistej. Jest to także niezbędny składnik leczniczych kremów i maści, gdyż pomaga tym produktom lepiej wnikać w skórę.
Limonen nie tylko wspomaga wchłanianie innych składników i nadaje produktom ładny zapach, ale również wykazuje szereg innych właściwości. Jest idealnym środkiem przeciwgrzybiczym na dolegliwości takie jak grzybica stóp, gdyż hamuje wzrost wielu gatunków grzybów i bakterii2. Limonem może pomóc zrzucić zbędne kilogramy, zwalczyć zapalenie płuc czy wspomagać leczenie nowotworów4. Ponadto, podczas badań klinicznych nad wpływem limonenu uczestnicy doświadczyli wzrostu uwagi, koncentracji psychicznej, dobrego samopoczucia, a nawet popędu płciowego. Limonen zapobiega pogarszaniu się stanu genu RAS, jednego z czynników przyczyniających się do rozwoju nowotworów, a także chroni przez substancjami rakotwórczymi obecnymi w dymie5. Limonen zmniejsza nieprzyjemności związane z nadprodukcją kwasu żołądkowego, stymuluje układ odpornościowy oraz jest często stosowany do leczenia depresji i stanów lękowych6.
Aromat: cytrusowy
Występowanie: rozmaryn, jałowiec, mięta pieprzowa
Beta-kariofilen
Beta-kariofilen (BCP), używany często w gumach do żucia obok innych aromatów, jest jedynym terpenem, o którym wiadomo, że wchodzi w interakcję z układem endokannabinoidowym.
Badania udowodniły, że olejek eteryczny wyizolowany z czarnego pieprzu, którego głównym składnikiem jest beta-kariofilen, posiada właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwbólowe7 oraz może być przydatny w leczeniu bólu związanego z zapaleniem stawów i neuropatią. Badanie z 2013 r. wykazało, że połączenie fitokannabinoidów, zwłaszcza CBD i beta-kariofilenu, podawanych doustnie wydaje się być potencjalną metodą leczenia przewlekłego bólu8.
Aromat: pieprzowy, ostry, drzewny, goździkowy
Występowanie: czarny pieprz, goździki, cynamon, bazylia, oregano, chmiel
Pinen
Charakterystyczny zapach sosny czy innych drzew iglastych jest zawdzięczany właśnie temu terpenowi. Pinen skutecznie odstrasza owady i często jest wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym jako składnik perfum.
Pinen wykazuje silne właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne9. Wspomaga również leczenie astmy, rozszerzając oskrzela i ułatwiając oddychanie10. Pinen przeciwdziała działaniu THC i poprawia koncentrację oraz pamięć2.
Przez tysiące lat rozmaryn i szałwia były uważane za korzystne z powodu obecności pinenu, a izolowany z oleju z igieł sosny alfa-pinen jest stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej w walce z nowotworami11.
Aromat: sosnowy
Występowanie: sosna, jałowiec, koperek, rozmaryn, bazylia, pietruszka
Linalol
Znaleziony w blisko 200 gatunkach roślin, takich jak cynamon, mięta, kwiaty, a zwłaszcza lawenda, linalol znany jest ze swojego odprężającego i usypiającego działania. Linalol może być również pomocny w leczeniu depresji i stanów lękowych2.
W artykule z 2015 roku zwrócono uwagę na kolejną właściwość tego terpenu. Okazuje się, że linalol może znacząco zmniejszyć zapalenie płuc wywołane przez dym papierosowy, blokując kancerogenezę wywołaną przez benz[α]antracen, składnik substancji smolistych powstających w wyniku spalania tytoniu12. Linalool wzmacnia ponadto układ odpornościowy, aktywując komórki odpornościowe poprzez specyficzne receptory i ścieżki. Badanie opublikowane w 2015 roku z czasopiśmie naukowym Neuropharmacology sugeruje również, że linalol może odwrócić histopatologiczne (mikroskopowe badanie tkanek biologicznych w celu obserwacji wyglądu chorych komórek i tkanek w bardzo drobnych szczegółach) cechy charakterystyczne dla choroby Alzheimera i może przywrócić funkcje poznawcze i emocjonalne poprzez działanie przeciwzapalne13.
Aromat: kwiatowy z nutką pikanterii
Występowanie: lawenda, mięta, cynamon
Humulen
Humulen to terpen występujący między innymi w chmielu, to dzięki niemu piwa zawdzięczają charakterystyczny „chmielowy” zapach.
Często łączony z beta-karofilenem, humulen jest od pokoleń wykorzystywany w medycynie chińskiej na stany zapalne14, uważany jest również jako środek antybakteryjny, przeciwbólowy oraz hamujący apetyt15. Wykazuje również właściwości przeciwnowotworowe, hamując wzrost guza poprzez produkcję reaktywnych form tlenu (substancji chemicznych, które pomagają zniszczyć komórki nowotworowe)16.
Jego właściwości są korzystne nie tylko dla człowieka, ale również dla samej rośliny, gdyż odstrasza szkodniki i zmniejsza ryzyko infekcji grzybiczej.
Aromat: ziemski, drzewny, lekko korzenny
Występowanie: chmiel, bazylia, kolendra, mięta, goździk, żeń-szeń, pieprz czarny
Efekt Entourage
Wprowadzony w 1998 r. przez izraelskich badaczy17 termin 'entourage effect’ oznacza, że wszystkie naturalne związki zawarte w konopiach, w tym THCV, CBC, CBG, CBDA, CBN, THC, CBD i terpeny, mogą synergistycznie współdziałać, skutecznie zwiększając korzystne oddziaływanie konopi na organizm. Oznacza to, że izolowane substancje pochodzące z konopi nie są tak skuteczne, jak harmonijne ich połączenie płynące prosto z natury.
W przełomowym artykule z 2011 r. badacz i neurolog Ethana Russo pokazał, w jaki sposób terpeny i kannabinoidy współpracują ze sobą, regulując pracę całego organizmu poprzez oddziaływanie na układ endokannabinoidowy18. Synergiczne połączenie terpenów i kannabinoidów wykazuje pozytywne rezultaty w leczeniu stanów zapalnych, bólu, infekcji bakteryjnych, bólu, stanów lękowych, depresji i wachań nastrojów19.
Co to w praktyce oznacza?
Ze względu na synergiczne działanie kannabinoidów i terpenów, sugerujemy wybór olejów konopnych CBD o 'pełnym spektrum’. Tego typu oleje charakteryzują się dużą gamą kannabinoidów oraz obecnością terpenów, są jednak niewskazane osobom, które są regularnie badane pod kątem obecności narkotyków we krwi. Takim osobom proponujemy wybranie kryształów CBD lub produktów zawierających kryształy CBD, gdyż nie zawierają one psychoaktywnego THC.
Referencje
- Leinow,, L. and Birnbaum, J. (2017). CBD: A Patient’s Guide to Medicinal Cannabis. North Atlantic Books. [↩]
- Introduction to tepenes, Medical Jane. [online] [↩] [↩] [↩] [↩] [↩]
- Ethan B Russo. Cannabinoids in the management of difficult to treat pain. Therapeutics and Clinical Risk Management 2008 Feb; 4(1): 245–259. [↩]
- Limonene, Webmd. [online] [↩]
- Marijuana terpenes and their effects, Alchimiaweb. [online] [↩]
- Ibid [↩]
- Kristiniak, S., Harpel, J., Breckenridge, D.M., and Buckle, J., Black Pepper Essential Oil to Enhance Intravenous Catheter Insertion in Patients With Poor Vein Visibility: A Controlled Study, The Journal of Alternative and Contemporary Medicine 18, no 11 (November 2012):1003-1007. [↩]
- Perry G. Fine and Mark J. Rosenfeld, The Endocannabinoid System, Cannabinoids, and Pain, Rambam Maimonides Medical Journal 4, no. 4 (2013). [↩]
- Russo, E.B., Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects, British Journal of Pharmacology (2011):1344-1364. [↩]
- Rohr AC, Wilkins CK, Clausen PA, Hammer M, Nielsen GD, Wolkoff P, Spengler JD., Upper airway and pulmonary effects of oxidation products of (+)-alpha-pinene, d-limonene, and isoprene in BALB/c mice, Inhalation Technology 14 no. 7 (2002) 633-684. [↩]
- Chen W, Liu Y, Li M, Mao J, Zhang L, Huang R, Jin X, Ye L, Anti-tumor effect of α-pinene on human hepatoma cell lines through inducing G2/M cell cycle arrest, Journal of Pharmacological Sciences 127, iss.3 (March 2015):332-338. [↩]
- Ma, J., Xu, H. et al, Linalool inhibits cigarette smoke-induced lung inflammation by inhibiting NF-κB activation, Int Immunopharmacol, (Dec 2015): 29(2):708-713. [↩]
- Sabogal-Guaqueta, AM, Osorio, E., Linalool reverses neuropathological and behavioral impairments in old triple transgenic Alzheimer’s mice, Neuropharmacology, 06 Nov 2015, 102:111-120. [↩]
- Introduction to tepenes, Medical Jane. [online] [↩]
- Sharp, A., Long, J.; Cannabis Terpenes, Part 5: What’s Humulene and How Does It Work?: 2019. [online] [↩]
- Legault, L. et al., Antitumor activity of balsam fir oil: production of reactive oxygen species induced by alpha-humulene as possible mechanism of action., Planta Med, May 2003:69(5):402-7. [↩]
- Ben-Shabat S, Fride E, An entourage effect: inactive endogenous fatty acid glycerol esters enhance 2-arachidonoyl-glycerol cannabinoid activity , Eur J Pharmacol. (July 1998) 17;353(1):23-31 [↩]
- Russo, E.B., Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoid-terpenoid entourage effects, British Journal of Pharmacology (2011):1344-1364.). [↩]
- Ferber SG, Namdar D., The „Entourage Effect”: Terpenes Coupled with Cannabinoids for the Treatment of Mood Disorders and Anxiety Disorders. Curr Neuropharmacol 18(2):87-96 (2020). [↩]