Wstęp
Półpasiec (łac. Herpes zoster) to bolesna wysypka pojawiająca się na ciele.
Według CDC (Centers for Disease Control and Prevention) w samych tylko Stanach Zjednoczonych milion osób każdego roku jest narażonych na półpasiec.
Jeśli jedna na trzy osoby zostaje dotknięta tą chorobą, to z pewnością jest to niepokojąca liczba.
Można by pomyśleć, że półpasiec jest schorzeniem dermatologicznym. Chociaż przybiera postać czerwonej wysypki w różnych częściach ciała, przypomnijmy artykuł olej CBD na ból pleców, w którym omówiliśmy szczegółowo różne rodzaje bólu. Dowiedzieliśmy się z niego, że półpasiec jest typowym przykładem bólu neuropatycznego, który powoduje wrażenie palącego, przeszywającego bólu oraz ból nerwów, któremu towarzyszy uczucie mrowienia lub swędzenia.
Mając to na uwadze, nie da się zaprzeczyć, że ból neuropatyczny jest złożony zarówno w diagnostyce jak i leczeniu. Celem niniejszego wpisu jest uproszczenie kwestii półpaśca, tak, aby ująć najczęściej zadawane pytania na jego temat.
Chcemy również oczywiście omówić rolę jaką odgrywa CBD przy tym schorzeniu i zastosowanie oleju CBD na ból przy półpaścu.
Badania wykazały, że najczęściej stosowane kuracje na ból neuropatyczny przynoszą korzyści jedynie niektórym osobom, gdyż często idą w parze ze skutkami ubocznymi, które przyćmiewają korzyści z leczenia. Dlatego jest niezbędne, aby szukać nowych rozwiązań, które mogłyby zapewnić skuteczne leczenie bez efektów ubocznych.
Na tę chwilę olej CBD i produkty na jego bazie zyskują wiele przychylnych opinii od grup pacjentów, którzy doświadczyli ulgi, również w bólu chronicznym.
Niniejszy artykuł powstał po to, aby mogli z niego skorzystać pacjenci dotknięci tym schorzeniem, jak również populacje, które są na nie podatne. Może być wykorzystany jako podręcznik omawiający środki zaradcze, jak również dostępne kuracje. A zatem przejdźmy dalej.
Co to jest półpasiec (łac. Herpes zoster)?
Półpasiec to infekcja wirusowa, która powoduje bolesną wysypkę na skórze.
Organizacja NIH (National Institute of Neurological Disorders and Stroke) definiuje półpasiec jako pojawienie się na skórze wysypki, bądź pęcherzy spowodowane wirusem ospy wietrznej i półpaśca.
Czy muszę się niepokoić słowem „opryszczka”?
Słowo „opryszczka” budzi niepokój. Ale wirus półpaśca różni się od wirusa herpes simplex, który powoduje opryszczkę narządów płciowych lub choroby przenoszone drogą płciową.
Chociaż półpasiec i opryszczka wyglądają podobnie pod względem powodowanych zmian na skórze, to wirus półpaśca powoduje te zmiany w innych częściach ciała i jest wywołany wirusem ospy wietrznej.
Natomiast wirus herpes simplex, powoduje opryszczkę wargową, pęcherze w jamie ustnej lub na narządach płciowych.
Zatem nie ma powodu, aby niepokoić się o opryszczkę.
Czy półpasiec to to samo co ospa wietrzna?
Nie, to nie są te same choroby. Ospa wietrzna to początkowe zakażenie, a półpasiec jest powikłaniem po ospie wietrznej, które zwykle ujawnia się po latach. Osoby, przechodziły ospę wietrzną, są bardziej podatne na półpaśca.
W obu przypadkach, choroba jest wywołana wirusem ospy wietrznej i półpaśca.
Gdy dana osoba zostaje zainfekowana wirusem ospy wietrznej i półpaśca, cierpi na ospę wietrzną, a na jej skórze pojawiają się pęcherze, które są obecne na całym ciele do kilku tygodni. Po wyzdrowieniu pacjenta, wirus pozostaje uśpiony w jego ciele do końca życia. W przypadku półpaśca, ten sam wirus uaktywnia się ponownie po kilku latach i uwidacznia się jako wysypka w jednej części ciała.
Według AAD (American Academy of Dermatology Association), po przejściu ospy wietrznej wirus przemieszcza się ze skóry od nerwów, a w sytuacji gdy przemieszcza się z powrotem na skórę, występuje półpasiec.
Ospa wietrzna i półpasiec dają różne objawy. Choć jedno i drugie to infekcje skórne. Przyjrzyjmy się tej kwestii bliżej.
Skąd mam wiedzieć, czy mam półpaśca czy tylko alergiczną wysypkę?
Czasami, półpasiec można pomylić z alergią lub innymi schorzeniami, takimi jak egzema czy łuszczyca skóry. Aby mieć pewność, należy zastanowić się czy wystąpiły pewne konkretne objawy i zasięgnąć porady lekarskiej.
Do objawów półpaśca należą:
Pęcherze które pojawiają się w jednej linii po lewej lub prawej stronie tułowia.
Ból, swędzenie i mrowienie, które chory zaczyna odczuwać po jednej stronie ciała.
- Czerwone, wypełnione płynem pęcherze pojawiające się w skupiskach i rozmieszczone w jednej linii.
- Czasem zmiany mogą również pojawiać się na twarzy, czole, lub wokół oczu. W takim przypadku bardzo ważna jest konsultacja u okulisty, ponieważ duża wysypka wokół oczu może wpłynąć na wzrok.
- Osoby o osłabionym systemie odpornościowym mogą mieć bardziej rozległą wysypkę.
Gorączka, ból głowy, zmęczenie, wrażliwość na dotyk, wrażliwość na ból i dolegliwości żołądkowe również należą do powiązanych objawów.
Czy to zaraźliwe?
Ogólnie rzecz biorąc, osoby cierpiące na półpaśca nie mogą zarazić nim innych osób. Kierując się zdrowym rozsądkiem, gdy dana osoba cierpi na infekcję wirusową, często pozostaje w izolacji i bardzo dba o higienę, aby nie zarazić nikogo swoją chorobą.
Jednak, według CDC osoby chore na półpaśca nie mogą nikogo zarazić ani przed pojawieniem się wysypki, ani po jej zniknięciu. Natomiast chorzy na ospę wietrzną mogą łatwo przekazać wirusa innej osobie.
Ważne jedynie, aby unikać kontaktu z płynem znajdującym się w pęcherzach na skórze, ponieważ w ten sposób możliwe jest przekazanie wirusa osobie, która nigdy nie chorowała na ospę wietrzną.
Inne skutki półpaśca
Jak wspomniano powyżej, możliwa jest utrata wzroku, gdy półpasiec spowoduje zmiany w okolicy oczu. Jeśli wysypka pojawi się w oczach lub wokół nich, skutki mogą być bardzo negatywne.
U większości pacjentów objawy znikają w ciągu od dwóch do czterech tygodni, ale w niektórych przypadkach, ból występujący przy półpaścu pozostaje lub wręcz ma tendencję do pogarszania się, co prowadzi do przewlekłego stanu bólowego, zwanego neuralgią półpaścową (PHN). Jest on częstym powikłaniem po przebyciu tej choroby.
Co więcej, badania kliniczne donoszą, że neuralgia półpaścowa jest powszechna u osób starszych, które są dotknięte zaburzeniami snu, chronicznym zmęczeniem, lękiem i ciężką depresją.
Jak leczyć półpaśca?
Leki przeciwwirusowe takie jak acyklowir, walacyklowir, famcyklowir, które są przepisywane przez dermatologów, mają na celu skrócenie czasu występowania poważnych objawów. W przypadku zauważenia u siebie objawów półpaśca, zaleca się pilną konsultację lekarską.
Tradycyjne środki przeciwbólowe, sprzedawane bez recepty oraz leki na receptę.
- Pielęgnacja obejmuje: przemywanie pęcherzy zimnym okładem, stosowanie maści kalaminowej, kąpiele owsiane, okrywanie dotkniętego obszaru sterylnym bandażem, noszenie luźnych ubrań. Te metody mogą przynieść chwilową ulgę od wrażliwości na ból i bolesności wysypki.
W badaniu z 2018 roku1 przeanalizowano bezpieczeństwo i skuteczność leków na bazie konopi leczniczych przy przewlekłym bólu neuropatycznym u dorosłych. Neuralgia półpaścowa i półpasiec są typowymi schorzeniami w których występuje ból neuropatyczny. Po przeprowadzeniu badania zaobserwowano, że osoby przyjmujące leki na bazie konopi deklarowały co najmniej o 50% większą ulgę w bólu w porównaniu osobami, które otrzymały placebo.
Czy oprócz tradycyjnych zabiegów, jest jakaś inna możliwość leczenia półpaśca? Omówimy tę kwestię poniżej.
Rola CBD w leczeniu bólu przy półpaścu
Po tym jak US FDA (amerykańska Agencja Żywności i Leków) zatwierdziła kannabidiol (CBD) w formie leku Epidiolex w leczeniu padaczki u dzieci i dorosłych, uznanie społeczne produktów z konopi indyjskich i oleju CBD stale rośnie.
Bada się też potencjał przeciwzapalny i immunosupresyjny CBD i produktów na bazie CBD, a także potencjał CBD w leczeniu infekcji wirusowych, chociaż na chwilę obecną jest dostępnych niewiele badań dotyczących tej drugiej kwestii.
Układ endokannabinoidowy jest bardzo ważnym elementem ciała ludzkiego. Składa się z wielu receptorów komórkowych, które nie tylko inicjują procesy fizjologiczne, ale również monitorują podstawowe funkcje organizmu, takie jak nastrój, stres, układ odpornościowy, regulacja bólu i układ neurologiczny.
Wyniki badań z uniwersytetu National Institute on Drug Abuse & Stony Brook University potwierdziły rolę systemu endokannabinoidowego w procesy fizjologiczne, które są niezbędne w leczeniu bólu.
Najnowsze badanie2 mówi, że stosowanie CBD przy schorzeniach związanych z infekcjami wirusowymi przyniosło pozytywne rezultaty w badaniach przedklinicznych, ale nadal brakuje dowodów klinicznych.
Wnioski płynące z innego badania z 2020 roku3 mówią, że dostępne dane potwierdzają, iż CBD może pomóc w immunosupresji, aktywacji i kontroli różnych typów komórek odpornościowych.
Badanie z 2010 roku4 zwraca uwagę, że konwencjonalne terapie nie przyczyniają się do ograniczenia palącego bólu nerwów przy neuralgii półpaścowej. Dlatego też, w badaniu klinicznym stwierdzono, że leczenie miejscowe jest bardziej skuteczne i dobrze tolerowane jako terapia pomocnicza w stanach przewlekłego bólu (po półpaścu), ponieważ włókna nerwowe, które przekazują ból podlegają ekspresji przez receptory kannabinoidowe w systemie endokannabinoidowym, który z kolei pełni rolę modulującą objawy nocyceptywne.
Podsumowując, rola CBD w łagodzeniu bólu i leczeniu bólu poprzez receptory endokannabinoidowe została szeroko omówiona w kilku artykułach na portalu Hemppedia. Ponadto, receptory CB2 są zlokalizowane głównie na komórkach zapalnych i związanych z układem odpornościowym, a więc i ich reakcja na zapalenie jest wyraźnie określona.
Jak stosować olej CBD przeciwko bólowi przy półpaścu?
Nieformalne dowody badań wykazały, że przyjmowanie CBD doustnie lub miejscowe stosowanie oleju CBD może pomóc w stanach bólowych. Ponadto, użycie oleju CBD w leczeniu bólu jest na ogół dobrze tolerowane zarówno przez zwierzęta jak i przez ludzi. Najważniejsze przy przyjmowaniu CBD to stosować się do dawkowania. Dawkowanie do klucz do sukcesu. Jednocześnie, w zależności od tego jak poważny jest Twój stan, zwłaszcza jeśli masz objawy wskazujące na półpaśca, obowiązkowo należy zasięgnąć konsultacji i porady lekarskiej.
Z badania przeprowadzonego w 2017 roku5 wynika, że CBD jest często używany w ramach terapii wspomagającej. To dlatego, że CBD ma lepszy profil działań ubocznych w porównaniu z innymi lekami. Dlatego przestrzeganie zaleceń przez pacjentów i dostosowanie się przez nich do wymogów terapii przychodzi łatwo.
Miejscowe stosowanie oleju CBD może przynieść ulgę w miejscu podania a podawanie oleju CBD doustnie może przynieść całkowitą ulgę terapeutyczną, w tym złagodzenie bólu i poprawę snu.
Powiązany artykuł: olej CBD na ból
U kogo istnieje ryzyko zachorowania na półpaśca?
Od 2008 roku, półpasiec pojawia się coraz częściej u starszych dorosłych. Zatem osoby powyżej 50 roku życia są bardziej narażone. Chociaż dzieci poniżej 10 roku życia i dorośli w średnim wieku również są podatni na tę chorobę.
- Częstotliwość występowania wzrasta wraz z wiekiem, najbardziej u osób dorosłych powyżej 60 roku życia.
- Narażone są też osoby o obniżonej odporności.
Czy istnieje związek pomiędzy półpaścem a chorobami reumatycznymi? Jaką rolę odgrywa CBD?
Choroba reumatyczna to schorzenie, które zazwyczaj dotyka stawów, ścięgien, więzadeł, kości i mięśni. A zapalenie stawów jest chorobą, która wpływa na stawy.
Elementem łączącym choroby reumatyczne z wirusem półpaśca jest przewlekły ból.
Badanie z 2014 roku6 wykazało, że częstość występowania półpaśca w populacji ogólnej zwiększyła się w ostatnich latach.u osób cierpiących na reumatyczne zapalenie stawów. A stopień zaawansowania reumatycznego zapalenia stawów ma wpływ na przebieg półpaśca.
Badanie z 2020 roku7 dowodzi, że kannabinoidy mają zdolność łagodzenia stanów zapalnych, co może mieć działanie terapeutyczne w takich schorzeniach jak przewlekłe bóle i choroby reumatyczne.
Podsumowując, z dostępnych badań klinicznych i dowodów z badań internetowych, kannabinoidy mają wpływ na ból i jego leczenie. Jednak nadal wymaga uwagi i zbadania kwestia dokładnego zastosowania różnych produktów CBD i olejów CBD przy półpaścu.
Zapobieganie półpaścowi
Szczepionki pomagają zapobiegać półpaścowi lub przynajmniej łagodzić jego przebieg. CDC zaleca rekombinowaną szczepionkę na półpaśca, Shingrix® i Zostavax w dwóch dawkach, przyjmowanych w odstępie od 2 do 6 miesięcy.
Badania dowodzą, że nie ma lekarstwa na wirusa półpaśca a zalecane szczepionki są jedynie terapią zapobiegawczą, a nie lekarstwem na półpaśca czy neuralgię półpaścową.
Warto zwrócić uwagę na źródło badania z 2020 roku8, które podkreśla, że istnieje potrzeba zagwarantowania aktualizacji obecnych zaleceń dotyczących szczepionek, ponieważ częstość występowania półpaśca stale rośnie.
Osoby entuzjastycznie nastawione do produktów na bazie konopi z niecierpliwością oczekują dowodów z badań klinicznych. Mogłyby wówczas uzyskać dostęp do raportów dowodzących przydatności i skuteczności CBD i produktów na bazie CBD, takich jak: olej CBD, kremy CBD, wyciągi CBD, e-papierosy CBD, kapsułki CBD, produkty spożywcze z CBD itp. w leczeniu różnych chorób i dolegliwości.
Referencje
- Mücke M, Phillips T, Radbruch L, Petzke F, Häuser W. Cannabis-based medicines for chronic neuropathic pain in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2018;3(3):CD012182. Published 2018 Mar 7. doi:10.1002/14651858.CD012182.pub2 [↩]
- Alex Mabou Tagne, Barbara Pacchetti, Mikael Sodergren, Marco Cosentino, and Franca Marino.Cannabis and Cannabinoid Research.Jun 2020.121-131.http://doi.org/10.1089/can.2019.0060 [↩]
- Nichols JM, Kaplan BLF. Immune Responses Regulated by Cannabidiol. Cannabis CannabinoidRes. 2020;5(1):12-31. Published 2020 Feb 27. doi:10.1089/can.2018.0073 [↩]
- Phan NQ, Siepmann D, Gralow I, Ständer S. Adjuvant topical therapy with a cannabinoid receptor agonist in facial postherpetic neuralgia. J Dtsch Dermatol Ges. 2010;8(2):88-91. doi:10.1111/j.1610-0387.2009.07213.x [↩]
- Iffland K, Grotenhermen F. An Update on Safety and Side Effects of Cannabidiol: A Review of Clinical Data and Relevant Animal Studies. Cannabis Cannabinoid Res. 2017;2(1):139-154. Published 2017 Jun 1. doi:10.1089/can.2016.0034 [↩]
- Veetil BM, Myasoedova E, Matteson EL, Gabriel SE, Green AB, Crowson CS. Incidence and time trends of herpes zoster in rheumatoid arthritis: a population-based cohort study. Arthritis Care Res (Hoboken). 2013;65(6):854-861. doi:10.1002/acr.21928 [↩]
- Gonen T, Amital H. Cannabis and Cannabinoids in the Treatment of Rheumatic Diseases. Rambam Maimonides Med J. 2020;11(1):e0007. Published 2020 Jan 30. doi:10.5041/RMMJ.10389 [↩]
- Thompson RR, Kong CL, Porco TC, Kim E, Ebert CD, Acharya NR. Herpes Zoster and Post-Herpetic Neuralgia: Changing Incidence Rates from 1994 to 2018 in the United States [published online ahead of print, 2020 Aug 23]. Clin Infect Dis. 2020;ciaa1185. doi:10.1093/cid/ciaa1185 [↩]